Dünya’nın Çevresini Matematik Bilgisiyle Hesaplayan Eratosthenes

Dünya’nın küre şeklinde olduğu kabul görünce çevre uzunluğu merak konusu oldu. İskenderiye Kütüphanesi’nin müdürü olan Eratosthenes Dünya’nın çevresini M.Ö. 240’ta ölçerek tarihe geçti.

Kütüphanede, Mısır’ın Asvan kentinde yazın en uzun gününde öğle vakti, güneşin su kuyularının içine tam olarak yansıdığını okuyunca etkilendi. Öğle saatinde dikili taşların gölgesinin kaybolduğunu da okuyunca ışığın kuzey ve güney kentlerine farklı açılarla düştüğünü anladı.

Eratosthenes

Eratosthenes, İskenderiye ve Asvan kentleri arasındaki uzaklığın 5.000 stadya yani 900 kilometre olduğunu firavunun kâtiplerinden öğrenmişti. 21 Haziran’da öğle vakti diktiği çubuğun gölgesini ve yüksekliğini ölçerek güneş ışınlarının düşme açısını hesapladı. Açı 7 derece 12 dakika çıktı.

Bu, yaklaşık olarak 360 derecenin 50’de birine eşittir. Asvan’da aynı gün öğle vakti güneş ışınları yere dik olarak yani 90 derece olarak düştüğü için kuyunun dibine açı yapmadan ulaşıyordu. Güneş ışınları birbirine paralel olduğu için dünyanın merkezinden İskenderiye ve Asvan’a çizilen çizgiler arasındaki açı, Eratosthenes’in ölçtüğü açıya eşitti.

Dünya’nın merkezinden İskenderiye ve Asvan kentlerini gören açı 360 derecenin 50’de biri olduğu için iki kent arasındaki uzaklık 50 ile çarpılırsa Eratosthenes’in ölçümüne göre Dünya’nın çevresi 900×50 yani 45.000 kilometre çıkar.

Yorum yapın