Dünya, Güneş etrafında elips şeklindeki bir yörüngede (Şekil 1.2.2) hareket etmektedir. Dünya, yörüngedeki bir turunu 365 gün 6 saatte tamamlamaktadır. 6 saatler dört yılda bir gün oluşturduğundan bu gün şubat ayına eklenmektedir. Bu nedenle şubat ayı dört yılda bir 29 gün sürmektedir.
Yörüngesi elips şeklinde olduğundan Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı yıl boyunca değişmektedir. Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu zaman 3 Ocak’tır. Bu konuma günberi ya da perihel denir. Dünya, Güneş’e yaklaşınca Güneş etrafındaki dönüş hızı artmaktadır. Bu nedenle Kuzey Yarım Küre’de kış, Güney Yarım Küre’de yaz süresi kısalmakta, şubat ayı 28 gün sürmektedir.
Dünya’nın Güneş’e en uzak olduğu zaman 4 Temmuz’dur. Bu konuma günöte ya da afel denir. Bu dönemde Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüş hızı azalmaktadır. Bu nedenle Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de kış süresi uzamakta, temmuz ve ağustos ayları 31 gün sürmekte, sonbahar iki gün gecikmeyle 23 Eylül’de başlamaktadır. Dünya’nın Güneş’e yaklaşması ve uzaklaşması yeryüzünde sıcaklığı önemli ölçüde etkilemez.
Dünya’nın Güneş etrafında dönerken çizdiği yola yörünge, bu yörüngeden geçen düzleme yörünge düzlemi veya ekliptik denir. Ekvator düzlemi ile bu yörünge düzlemi çakışmamakta, aralarında 23° 27′ lık bir açı bulunmaktadır (Şekil 1.2.3).
Diğer bir deyimle Dünya’nın ekseni yörünge düzlemine 23° 27′ eğiktir. Dünya ekseninin yörünge düzlemine eğik olması ve Dünya’nın Güneş etrafında dolanmasına bağlı olarak yeryüzünde bazı olgular yaşanmaktadır. Bu olguların başlıcaları şunlardır.
- Sıcaklık yıl boyunca değişir, bunun sonucunda mevsimler yaşanır, yıllık sıcaklık farkları meydana gelir.
- Gece ve gündüz süresi yıl boyunca değişir.
- Aynı anda her iki yarım kürede farklı mevsimler yaşanır.
- Güneş ışınları yalnızca tropikal kuşağa dik düşer.
- Aydınlanma çemberi kutup noktaları ile kutup daireleri arasında yer değiştirir.
- Matematik iklim kuşakları meydana gelir.