Ekonomik Faaliyet Türleri Nelerdir?

Ekonomik etkinlikler avcılık, toplayıcılık ile başlamış zaman içerisinde tarım, hayvancılık ve madencilikle çeşitlenmiş, zamanla mesleklerin sayısı artmıştır. Günümüzde onlarca meslek grubu ortaya çıkmıştır. Hâlen yeni meslek kolları ortaya çıkmaya devam ediyor. Öyle ki insanların birçoğunun duymamış olduğu çok sayıda meslek bulunmaktadır.

Meslekler belirli gruplara ayrılarak sınıflandırılmaktadır. Bunlar birincil, ikincil, üçüncül, dördüncül ve beşincil olmak üzere beş gruba ayrılmaktadır.

1- BİRİNCİL EKONOMİK ETKİNLİKLER

Bu tür ekonomik etkinlikler, doğadan doğrudan ürün elde edilen meslek gruplarını kapsamaktadır. Hayvancılıkla uğraşmak; tarla (Fotoğraf 2.41), bağ ve bahçelerde tarımsal üretim yapmak, bu meslek grubunda bulunanların başlıca uğraşılarıdır. Balık avlamak ve havuzlarda balık yetiştirmek ile ormancılık da birincil ekonomik etkinliklerdendir.

Fotoğraf 2.41 Birincil ekonomik etkinlik
Fotoğraf 2.41 Birincil ekonomik etkinlik

2- İKİNCİL EKONOMİK ETKİNLİKLER

Bu tür ekonomik etkinlikte doğadan elde edilen ham maddeler belirli bir teknoloji (Fotoğraf 2.42) kullanılarak çeşitli ürünlere dönüştürülür. Kalkolitik Dönem’de madenlerin ergitilmesi, başka madenlerle karıştırılarak çeşitli araç ve gereçlerin üretilmesi bu etkinliklerin başlangıcını oluşturmuştur. İkincil ekonomik etkinlikler,  Sanayi  Devrimi ile ileri bir boyuta ulaşmış ve yaygınlaşmıştır.

Günümüzde ülkelerin gelişmişlik düzeyinin ölçütü, bu ekonomik etkinliğin bulunduğu aşamadır. Buna göre fabrikalarda çalışan insanlar, ikincil ekonomik etkinlikte bulunmaktadırlar.

Fotoğraf 2.42 İkincil ekonomik etkinlik
Fotoğraf 2.42 İkincil ekonomik etkinlik

3- ÜÇÜNCÜL EKONOMİK ETKİNLİKLER

Üçüncül ekonomik etkinlikler, hizmet söktörünü oluşturmaktadır. Bu sektörde insan ihtiyacına yönelik üretim ya da organizasyonlar yapılır. Hizmetlerin bir kısmı elle tutulacak özellikte değildir: danışmanlık, pazar araştırması ve eğitim hizmetleri gibi. Bir kısım hizmet ürünleri kısa sürede tüketime yöneliktir. Örneğin yiyecek ve içecek satılan yerlerdeki hizmet ürünleri bu türdendir.

Hizmet ürünlerinden bir kısmının özelliği, stoklanma özelliğine sahip olmamasıdır. Bu sektörde ürünlerin bazıları doğrudan doğadan elde edilmedikleri gibi, atölye ve fabrikalarda da üretilmez.

Hizmet sekröründeki iş kolları çok fazladır ve bu iş kollarının sayısı sürekli artmaktadır. Turizm, belediye hizmetleri, ticaret, danışmanlık, ulaşım, bankacılık, sağlık (Fotoğraf 2.43) ve sigortacılık hizmet sektörünü oluşturan iş kollarının başlıcalarıdır.

Gelişmiş ülkelerde üçüncül ekonomik etkinliklerde çalışanların oranı fazladır.

Fotoğraf 2.43 Üçüncül ekonomik etkinlik
Fotoğraf 2.43 Üçüncül ekonomik etkinlik

4- DÖRDÜNCÜL EKONOMİK ETKİNLİKLER

Bu ekonomik etkinlik yakın zamanda ortaya çıkmış iş kollarındandır. Çünkü bu alan, teknoloji çağına özgüdür. İleri düzeyde gelişmiş ülkeler veya  şirketlerde  kısaca  ArGe olarak tanımlanan araştırma, geliştirme birimleri oluşturulmaktadır (Fotoğraf 2.44). Bu birimlerdeki insanlar bilgi toplama, işleme, değiştirme ve yayma işiyle uğraşmaktadırlar. Coğrafi bilgi sistemlerinden yararlanma, bu alan için büyük bir önem taşımaktadır.

Fotoğraf 2.44 Dördüncül ekonomik etkinlik
Fotoğraf 2.44 Dördüncül ekonomik etkinlik

5- BEŞİNCİL EKONOMİK ETKİNLİKLER

Bu alan da dördüncül ekonomik etkinlikler gibi yenidir. Beşincil ekonomik faaliyette çalışanlar, dördüncül ekonomik faaliyette çalışanların verilerinden yararlanırlar. Bu birimde çalışanlar, karar verme yetkisine sahip olan yöneticilerdir (Fotoğraf 2.45).

Bu yöneticiler, elde edilen verileri değerlendirerek gelecekle ilgili sağlıklı çıkarımlarda bulunur, o yönde uygulamalara geçilmesini sağlarlar. Bu sektörde çalışanların sayısı az olduğu hâlde dünya ekonomisine yön vermeleri bakımından küresel ölçekteki etkileri fazladır.

Fotoğraf 2.45 Beşincil ekonomik etkinlik
Fotoğraf 2.45 Beşincil ekonomik etkinlik

Yorum yapın