İç Kuvvetler Nedir Nelerdir?

Yeryüzü her yerde farklı özellikteki şekillerden oluşmaktadır. Bazı yerlerde sıradağlar, bazı yerlerde ise tek dağlar görülür. Farklı yükseklikte geniş düzlükler bulunduğu gibi bazı yerler çukurlardan oluşmaktadır. Yer kabuğunun yüzeyini  oluşturan bu şekillerin tamamına yer şekilleri denir.

Yer şekilleri iç ve dış kuvvetlerin etkileşimi sonucunda oluşmaktadır (Fotoğraf 1.5). Kaynağını yerin iç kısımlarından alan kuvvetlere iç kuvvetler denir. İç kuvvetleri oluşturan olaylar, mantodaki konveksiyonel akımlardan doğmaktadır.

Fotoğraf 1.5 Yer şekilleri iç ve dış kuvvetlerin etkileşimi sonucu oluşmaktadır.
Fotoğraf 1.5 Yer şekilleri iç ve dış kuvvetlerin etkileşimi sonucu oluşmaktadır.

Dünya’nın iç kısmının yüksek sıcaklıkta olması ve mantodaki konveksiyonel akımlara bağlı olarak yer kabuğunun hareket hâlinde olduğunu öğrenmiştik. Bu hareketler bazen geniş alanlarda etkili olurken bazen de dar bir alanda etkili olmaktadır.

Örneğin Amerika Kıtası’nın batısı boyunca uzanan sıradağlar da Karapınar yakınlarında dar bir alan kaplayan Acıgöl maarı da aynı iç kuvvetlerin etkisiyle oluşmuştur.

İç kuvvetler epirojenez, orojenez, volkanizma ve deprem olmak üzere dört grupta incelenir (Şema 1.1).

  1. Epirojenez
  2. Orojenez
  3. Volkanizma
  4. Depremler

Yorum yapın