Orman ve Bitki Örtüsünün Korunmasının Önemi

Erozyon oluşumunu etkileyen en önemli faktör bitki örtüsüdür. Bitki örtüsünün sıklığı, çeşidi, bitkilerin kök dağılımı, yaşam süresi gibi nitelikleri, toprağın aşınmasında, taşınma miktarında ve hızında etkilidir.

Odunsu ve otsu bitkiler, özellikle birlikte bulunduklarında toprak erozyonunu etkili olarak önleyen doğal koruyuculardır. Çok yıllık odunsu bitki topluluğu sınıfına giren ormanlar, toprağı en iyi koruyan bitki örtüleridir. Ormanlar, ağaçlar, diğer bitkiler, hayvanlar ve mikroorganizmalardan oluşur. Isı, ışık, hava, su gibi fiziksel çevre unsurlarını da içinde barındırır.

Ormanı oluşturan canlılar ve bu çevre unsurları sürekli etkileşim hâlinde bulunur. Orman örtüsü kök, gövde, yaprak ve dallarıyla erozyon oluşumuna fırsat vermez. Bitkilerin gövdeleri de yüzey akış suyunun hızını keser. Özellikle eğimli alanlarda, eğim yönünde hareket eden yüzey akış suyunun hızlanmasını engeller, toprağın yağış sularıyla taşınmasını önleyerek suyun toprağa sızmasını sağlar.

Ormanlar aynı zamanda rüzgâr erozyonunun engellenmesinde de önemli rol oynar. Ormandaki ağaçlar ve diğer bitkiler, rüzgârın hızını yavaşlatarak, yönünü değiştirerek, toprak yüzeyini örterek rüzgâr erozyonunu önler.

Ağaçlar yapraklarını dökünce toprak yüzeyinde “ölü örtü” adı verilen bir tabaka oluşur. Toprak yüzeyini yorgan gibi kaplayan bu organik tabaka, toprakta yaşayan canlıların soğuktan korunmalarını sağlar ve bu canlıların besin kaynağını oluşturur. Özellikle mikroorganizmaların, besin elde etmek amacıyla ayrıştırdığı bu örtüden humus oluşur.

Humusun ve organik maddenin çeşitli ayrışma ürünlerinin toprağa karışmasıyla toprak sünger gibi gözenekli, topaklı, sağlam ve esnek bir nitelik kazanır. Oluşan bu toprak topakları yağmur damlalarının darbe etkisine ve yüzey akış suyuna karşı dayanıklıdır. Böylece humuslu toprak, yağış sularının kolay emilmesini ve gözeneklerde depolanmasını, fazla suyun derinlere sızmasını sağlar. Suyun yüzeysel akışa geçmesini ve toprağın taşınmasını engeller.

Ormanlar, toprak oluşumunda da önemli rol oynar. Ağaçların derinlere kadar giden kökleri, kayalara basınç yaparak ve salgılar üreterek toprak ana materyalinin parçalanma ve ayrışmasında etkili olur. Aynı şekilde, bitki örtüsünün yaratmış olduğu ılımlı iklim ve kendine özgü toprak canlıları, toprak oluşumunun hızlanmasına yardımcı olur.

(http://toprak.tema.org.tr)

Yorum yapın