Türkiye’de bakır ve mermer;
1- Bakır
Bakır (Fotoğraf 2.116), elektrikli ve elektronik eşyalar üreten fabrikaların önemli bir ham maddesidir. Bu maden ayrıca süs ve mutfak eşyaları yapımında da kullanılmaktadır.
Ülkemizdeki en zengin bakır yatakları Elâzığ’ın Maden ile Diyarbakır’ın Ergani ilçeleri çevresinde bulunmaktadır. Kastamonu’nun Küre, Artvin’in Murgul ve Rize’nin Çayeli ilçelerinde de bakır yatakları bulunmaktadır (Harita 2.31). Ülkemizde çıkarılan bakırın bir kısmı Maden, Murgul, Küre ve Samsun’da işlenmekte bir kısmı da ihraç edilmektedir.
BAKIR Bakır insanlık tarihinde ilk defa Neolitik Dönem’de (MÖ 8000) kullanılmıştır. Tarih boyunca insanlar, bakırı günlük yaşamlarında kullanmışlardır. Süs eşyası, silah ve el sanatları, bakırın kullanıldığı başlıca alanlardır. Uygarlık ilerledikçe bakıra olan ihtiyaç da artmıştır. Günümüzde dünya tüketimi yıllık 13 milyon tonun üzerine çıkan bakır; demir ve alüminyumla birlikte en çok kullanılan metallerden biridir. Bugün dünyada üretilen bakırın önemli bir bölümü, elektrik sanayisinde daha düşük oranda da inşaat, ulaşım, makine ve teçhizatında kullanılmaktadır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte bakırın yerine kullanılabilecek birçok madde (alüminyum, plastik, fiber optik gibi malzemeler) bulunsa bile, bakıra duyulan ihtiyaç ve talepte hiçbir azalma olmamış, bilakis devamlı artma görülmüştür. Endüstride bakırın vazgeçilmez olmasının nedeni, çok çeşitli özelliklere sahip olmasıdır. Bakırın en önemli özellikleri arasında yüksek elektrik ve ısı iletkenliği, aşınmaya karşı dirençli olması, çekilebilme ve dövülebilme özelliğine sahip olması sayılabilir. Ayrıca alaşımları çok çeşitli olup endüstride değişik amaçla kullanılmaktadır. |
2- Mermer
Daha çok inşaat sektöründe kullanılan mermerden (Fotoğraf 2.117) süs eşyası, hediyelik eşya ve mutfak eşyası yapımında ve dekorasyon ile güzel sanatlar alanlarında da yararlanılmaktadır. Mermer yatakları bakımından zengin olan ülkemizdeki mermer yataklarının (Harita 2.32) önemli bir kısmı, Marmara ve Ege bölgelerinde bulunmaktadır. Balıkesir, Bilecik, Çanakkale, Bursa, Muğla, Denizli, Afyonkarahisar, Kırşehir, Elâzığ ve Diyarbakır mermer yataklarının bulunduğu başlıca yerlerdir.
Mermer, ülkemiz ekonomisi bakımından önemli bir gelir kaynağıdır. Başta Çin olmak üzere birçok ülkeye sattığımız mermer, ihraç ettiğimiz madenlerden elde ettiğimiz gelirin yaklaşık yarısını sağlamaktadır.
