Türkiye’de Buzulların Oluşturduğu Yer Şekilleri

Orta kuşakta yer aldığı için ülkemizde buzulların kapladığı alan azdır.

Kaçkarlar, Ağrı Dağı, Süphan Dağı, Buzul Dağı, Sat Dağı, Erciyes, Aladağlar ve Bolkar dağları, üzerinde buzulların bulunduğu başlıca yerlerdir. Bu buzullardan Ağrı Dağı’ndaki takke buzulu, diğerleri vadi ve sirk buzullarıdır.

Fotoğraf 1.93 Ağrı Dağı’nın zirvesi buzul ile kaplıdır.
Fotoğraf 1.93 Ağrı Dağı’nın zirvesi buzul ile kaplıdır.

Buzul Dağı’ndaki Reşko Tepesi (4168 m) üzerinde yer alan İzbırak Buzul’u, 4 km uzunluğu ve 8 km2lik alanı ile Türkiye’nin en büyük vadi buzuludur. Ağrı Dağı’ndaki (Fotoğraf 1.93) buzulun kapladığı alan ise 5,55 km2dir.

Buzul dönemlerinde dünya genelinde sıcaklıklar düşmüş, buzulların kapladığı alan genişlemiştir. Türkiye’de de bu dönemde buzullar 2200 metreye kadar etkili olmuştur. Bu nedenle ülkemizde buzulların oluşturduğu yer şekillerine 2200 metreden daha yüksek yerlerde rastlanmaktadır.

Fotoğraf 1.94 Buzul vadisi
Fotoğraf 1.94 Buzul vadisi

Ülkemizde buzulların oluşturduğu yer şekillerinden biri buzul vadileridir (Fotoğraf 1.94). Buzulların yerleştiği çanağı aşındırmasıyla meydana  gelen  bu vadiler, ülkemizde  görülen  buzul  şekillerinin  en büyükleridir. Sirk buzullarının oluşturduğu sirk çanakları da buzul aşındırma şekillerindendir.

Bu çanaklardan bazıları suyla dolarak sirk gölüne dönüşmüştür. Hörgüçkayalar da Türkiye’de görülen buzul aşındırma şekillerindendir. Buzul biriktirmesiyle oluşan moren depolarına da buzulların etkili olduğu yüksek dağlarda rastlanmaktadır.

Yorum yapın