Fotoğraf 2.102 Koyun besiciliği daha çok bozkır alanlarında gelişmiştir.

Türkiye’de Küçükbaş Hayvancılık | Koyun, Kıl Keçisi, Tiftik Keçisi

Türkiye’de beslenen küçükbaş hayvanların başlıcaları koyun, kıl keçisi ve tiftik keçisidir.

1- Koyun Besiciliği

Koyun (Fotoğraf 2.102); etinden, sütünden, yününden ve derisinden yararlanılan bir hayvan türüdür. Ülkemizde beslenen koyun sayısı sürekli olarak artmaktadır. TÜİK 2016 verilerine göre ülkemizde 31 milyona yakın koyun beslenmektedir. Bunların büyük bir kısmını yerli koyunlar oluşturmaktadır. Karaman, dağlıç, sakız, kıvırcık, karayaka ve merinos ülkemizde beslenen koyun türlerinin başlıcalarıdır.

Fotoğraf 2.102 Koyun besiciliği daha çok bozkır alanlarında gelişmiştir.
Fotoğraf 2.102 Koyun besiciliği daha çok bozkır alanlarında gelişmiştir.

Koyun, bozkır bitki örtüsüne uyum göstermiş bir hayvandır. Bu nedenle daha çok ülkemizin iç kesimlerinde (Harita 2.23) beslenmektedir. Van, Konya, Şanlıurfa ve Ağrı en fazla koyun beslenen illerdir.

Harita 2.23 İllere göre koyun besiciliği (2016)
Harita 2.23 İllere göre koyun besiciliği (2016)

KOYUN YETİŞTİRİCİLİĞİ

Türkiye koyun yetiştiriciliğinin başlıca yapısal özelliklerini şöyle özetleyebiliriz:

  1. Koyun varlığımızın büyük çoğunluğunu, yetiştirildiği bölgelerin koşullarına iyi uyum göstermiş, ancak verim düzeyleri düşük ırklar oluşturur.
  2. Koyunlarımızın beslenmesi büyük ölçüde giderek verimsizleşen meralara dayanmaktadır. Bu nedenle dengeli beslenemezler. Kuzuların da beslenmesi yeterli değildir.
  3. Erken kesim (Batı Anadolu Bölgesi gibi) ya da geç kesim (Doğu Anadolu Bölgesi gibi) söz konusudur.
  4. Sağlık ve koruma önlemlerine de gerekli özen gösterilmez.
  5. Verim kayıtları ve damızlık seçimi bilimsel esaslar içinde yapılmaz.
  6. İşletme başına düşen koyun sayısı az olduğu gibi yetiştiricilerin örgütlenmeleri de hiç denecek düzeydedir.

Bu yapısal özelliklerin sonuçları olarak birim koyundan elde edilen et, süt ve yapağı üretimi yetersiz konumdadır. Verimlilikte ortaya çıkan bu duruma, pazarlama organizasyonlarının yetiştirici lehine olmaması da eklenirse genel olarak koyun üreticilerinin gelirlerinin yüksek olmadığı görülür. (Mustafa Kaymakçı)

2- Kıl Keçisi Besiciliği

Ülkemizde kıl keçisi (Fotoğraf 2.103) eti, sütü, kılı ve derisi için beslenir. Kıl keçisi engebeli araziye uyumlu, kayalık arazilere tırmanabilen bir hayvandır. Çalılık alanlar kıl keçisi besiciliğine daha elverişlidir. Bu nedenle ülkemizde kıl keçisi daha çok maki alanlarında beslenmektedir. Ülkemizde, her yörede beslenir. Ancak kıl keçisi besiciliği özellikle Akdeniz’in dağlık kesimlerinde gelişmiştir.

TÜİK 2016 verilerine göre ülkemizde 10 milyondan fazla kıl keçisi beslenmektedir. Mersin, Antalya ve Siirt (Tablo 2.9), kıl keçisi besiciliğinin en fazla olduğu yerlerdir.

Fotoğraf 2.103 Kıl keçisi besiciliği daha çok Toroslar’da gelişmiştir. - Tablo 2.9 Bazı illere göre Türkiye’deki kıl keçisi sayısı (2016)
Fotoğraf 2.103 Kıl keçisi besiciliği daha çok Toroslar’da gelişmiştir. – Tablo 2.9 Bazı illere göre Türkiye’deki kıl keçisi sayısı (2016)

Toroslar’da (Harita 2.24) yoğun olarak beslenen kıl keçisi, ağaçların sürgün ve yapraklarını yediği için ormanlara zarar vermektedir. Bu nedenle orman alanında kıl keçisi besiciliği yasaklanmıştır.

Harita 2.24 İllere göre kıl keçisi besiciliği (2016)
Harita 2.24 İllere göre kıl keçisi besiciliği (2016)
BİLİYOR MUSUNUZ?

Orman Kanunu, Madde 95

Bu kanunun 19. maddesi hükümlerine aykırı olarak ormanlara izinsiz hayvan sokanlarla ormana başıboş hayvan girmesine sebep olanlara, beher kıl keçisi için altı Türk lirası, büyükbaş hayvanların beheri için bir Türk lirası idarî para cezası verilir. Bu suretle verilecek para cezası yirmi Türk lirasından az olamaz.

Madde 19

Ormanlara her türlü hayvan sokulması yasaktır. Ancak kuraklık gibi fevkalade hâller nedeniyle hayvanların beslenmesinde güçlük çekildiği tespit edilen bölge halkına ait hayvanlar ile orman sınırları içinde bulunan köyler ve mülki hudutlarında devlet ormanı bulunan köyler halkına ait hayvanların orman idaresince belirlenecek türlerine, tayin edilecek saha ve süreler dâhilinde, ormana zarar vermeyecek şekilde otlatılmasına izin verilir.

(http://www.ormansu.gov.tr)

3- Tiftik Keçisi Besiciliği

Sınırlı sayıda beslenen tiftik keçisinin (Fotoğraf 2.104), tiftiği ve derisi değerlidir. Bu keçi, daha çok tiftiği için beslenir. Daha çok İç Anadolu’da yetiştirilen ve Ankara keçisi olarak da bilinen bu keçi türünün yarısından fazlası Ankara’da beslenir. Bundan dolayı tiftik keçisi aynı zamanda başkentin bir sembolüdür. Başta Siirt olmak üzere Güneydoğu Anadolu illerinde de tiftik keçisi besiciliği yapılmaktadır.

Fotoğraf 2.104 Tiftik keçisi daha çok İç Anadolu’da beslenir.
Fotoğraf 2.104 Tiftik keçisi daha çok İç Anadolu’da beslenir.

Türkiye’de Hayvancılık

A- Küçükbaş Hayvancılık

  1. Koyun Besiciliği
  2. Kıl Keçisi Besiciliği
  3. Tiftik Keçisi Besiciliği

B- Büyükbaş Hayvancılık

C- Arıcılık

Ç- İpek Böcekçiliği

D- Kümes Hayvancılığı

E- Balıkçılık ve Kültür Balıkçılığı

Yorum yapın