Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu dönemde ülkemiz, önce Birinci Dünya Savaşı, ardından Kurtuluş Savaşı’ndan yeni çıktığı için erkek nüfusumuz azalmıştı. Bu nedenle doğum oranı düşük, çeşitli salgın hastalıklardan dolayı ölüm oranı yüksekti.
Bu dönemde savunmada en önemli askerî güçlerden biri, insan sayısıydı. Ülkemizdeki temel ekonomik etkinlik ise tarım ve hayvancılıktı ve doğal kaynakların önemli bir kısmı işlenmeyi beklemekteydi. Hem tarım alanlarını hem de diğer doğal kaynakları işlemek için insan gücüne olan ihtiyaç fazlaydı.
| Yıllar | Yıllık Nüfus Artış Hızı (Binde 0) |
| 1927 | – |
| 1935 | 21,10 |
| 1940 | 19,59 |
| 1945 | 10,59 |
| 1950 | 21,73 |
| 1955 | 27,75 |
| 1960 | 28,53 |
Tablo 2.2: 1927 ile 1960 yılları arasında Türkiye’de nüfus artış hızı | |
Buna göre cumhuriyetin ilk yıllarında ülkemizin kalkınması ve savunulması için nüfus artış hızımızın artırılması gerekmekteydi. Bu nedenle 1923 ile 1963 yılları arasında Türkiye’de nüfus artış hızını artırmaya yönelik politikalar benimsenmiştir. Benimsenen bu politikalar sonucunda İkinci Dünya Savaşı dönemi hariç, nüfus artış hızı sürekli artmış,1960 yılında binde 28’i geçmiştir (Tablo 2.2).
Bu amaçla gerçekleştirilen başlıca uygulamalar şunlardır:
- 1929’da çıkarılan bir yasayla çok çocuklu aileler, yol vergisinden muaf tutulmuştur.
- 1930’da doğumevleri kurulmuştur. Böylece anne ve çocuk sağlığına önem verilmiştir.
- 1930 yılında çıkarılan bir yasayla altı ve fazla çocuğu olan kadınların para ya da madalya ile ödüllendirilmesi kabul edilmiştir.
- 1930 yılında gebeliği önleyici yöntemlerin ithali, üretilmesi, kullanılması ve kullanılmasının teşvik edilmesi yasaklanmıştır.
- Göçleri teşvik etmek için göçmenlere 1934’te gümrük muafiyeti getirilmiştir.
- Ülkemize gelen göçmenler, toprakların işlenmesi için ülkemize dengeli bir şekilde yerleştirilmeye çalışılmıştır.
- Evli ve çocuklu memurların maaşlarına çocuk katkısı yapılmıştır.
- Çok çocuklu ailelere hazineye ait topraklardan dağıtılması kararlaştırılmıştır.
- Doğurganlık sürecini uzatmak için evlenme yaşı düşük tutulmuştur. 1938’de çıkarılan bir yasayla erkeklerde evlenme yaşı 17, kadınlarda 15’e indirilmiştir.
- Kimsesiz çocukları korumak için çocuk esirgeme kurumlarının sayısı artırılmıştır.
- Bilinçli düşük yapan ya da yaptıranlara ceza verilmesi kararlaştırılmıştır.