Türkiye’de Rüzgârlar ve Özellikleri Nelerdir?

Türkiye’de kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı artırmaktadır. Şimdi ülkemizi etkileyen bu rüzgârların başlıcalarını inceleyelim (Harita 1.5.23).

Kara yel, kuzeybatıdan esen soğuk bir rüzgârdır. Çoğunlukla fırtına şeklinde eser.

Yıldız, kuzeyden esen soğuk ve şiddetli bir rüzgârdır. Bu rüzgâr da daha çok Karadeniz ve Marmara bölgelerinde etkili olmaktadır.

Poyraz, kuzeydoğudan esen soğuk bir rüzgârdır. Çoğunlukla fırtına şeklinde eser. Yaz döneminde serinletici etkide bulunmaktadır. Bu rüzgâr daha çok Marmara ve Karadeniz bölgelerinde etkili olmaktadır.

Etezyen rüzgârı, Akdeniz ve Ege denizlerinde kuzeybatıdan esen bir rüzgârdır. Mayıs ayından eylül ayına kadar etkili olan bu rüzgâr, estiği yerlerde sıcaklığı düşürür. Zaman zaman fırtına şeklinde eser.

Lodos güneybatıdan eser. Estiği yerlerde sıcaklığı yükselten ve daha çok Batı Anadolu ve Marmara denizinde etkili olan bir rüzgârdır.

Kıble, güneyden esen sıcak bir rüzgârdır. Akdeniz üzerinden geldiği için nemlidir.

Samyeli, güneydoğudan esen sıcak ve kuru bir rüzgârdır. Daha çok Güneydoğu Anadolu’yu etkileyen bu rüzgâr, kurutucu etkisinden dolayı bitkilere zarar verir.

Föhn (fön) rüzgârı, Türkiye’de daha çok Kuzey Anadolu Dağları ve Toros Dağları’nın eteklerinde etkilidir. Bu hava kütleleri yükselirken her 100 metrede 0,5 °C soğur, alçalırken her 100 metrede 1 °C ısınır. Bu nedenle föhn, sıcak ve kuru bir rüzgârdır. Bu rüzgârlar, ani kar erimesi ve buna bağlı su baskınlarına neden olabilir.

Harita 1.5.23 Türkiye’de etkili olan başlıca yerel rüzgârlar
Harita 1.5.23 Türkiye’de etkili olan başlıca yerel rüzgârlar
  • Günlük Rüzgârlar

Bu rüzgârlar, gün içinde deniz ve karanın; alçak yerler ile yüksek yerlerin farklı ısınması sonucunda oluşur. Gün içinde birbirinin tersi yönde esen bu rüzgârların etki alanı dardır.

Gündüz serin olan denizlerden daha sıcak olan karalara esen rüzgârlara deniz meltemi denir. Yaz döneminde daha çok Ege ve Akdeniz kıyılarında etkisini gösteren bu rüzgârlara Ege kıyılarında “imbat” adı verilmektedir. Bu rüzgârlar, gece ise yön değiştirir; serin olan karadan, ılık olan denize eser. Bu rüzgârlara da kara meltemi denir.

Dağ ve vadi meltemleri ise birbirine komşu olan yüksek yerler ile alçak yerlerin yıl içinde farklı ısınmasıyla oluşmaktadır. Gece yüksek yerler daha çabuk soğuduğundan bu dönemde rüzgâr, yüksek yerlerden alçak yerlere doğru eser. Bu rüzgârlara dağ meltemi denir. Gündüz, alçak yerler geç ısındığı için buradaki soğuk hava, yüksek yerlere doğru hareket eder. Bu rüzgârlara da vadi meltemi denir.

“Türkiye’de Rüzgârlar ve Özellikleri Nelerdir?” üzerine bir yorum

Yorum yapın