Türkiye’de birçok iklim tipi etkilidir. Bunlar Akdeniz, Karadeniz, ılıman karasal ve sert karasal iklim tipleridir (Harita 1.5.26).
1) Karadeniz İklimi
Türkiye’nin Karadeniz kıyılarında bu iklim tipi etkilidir. Ülkemizde yıllık sıcaklık farkının en az olduğu iklim bölgesidir. Ocak ayı sıcaklık ortalaması 6 °C – 7 °C, temmuz ayı sıcaklık ortalaması ise 23 °C civarındadır (Grafik 1.5.16).
Karadeniz ikliminin etkili olduğu yerlerde her mevsim yağış görülür. Ülkemizin en fazla yağış alan yerleri bu iklim bölgesindedir. Örneğin Rize’de yıllık yağış miktarı 2304 mm’dir. Bu değer Batı Karadeniz’de 1200 mm civarında iken Orta Karadeniz’de ise 700 mm ile 1000 mm arasında değişmektedir. Bu bölgede en fazla yağış sonbaharda ve kışın, en az yağış ilkbaharda düşer.
Karadeniz iklim bölgesinin doğal bitki örtüsü ormandır (Fotoğraf 1.5.35). Ormanların tahrip edildiği yerlerde psödomaki (yalancı maki) adı verilen çalılıklar görülmektedir.
2) Akdeniz İklimi
Bu iklim tipinin tipik özelliklerine Akdeniz ve Ege kıyılarında rastlanır. Güney Marmara ile Güneydoğu Anadolu’nun batısı da bu iklim tipinin etkisindedir.
Akdeniz iklim bölgesinde ocak ayı sıcaklık ortalaması 10 °C civarındadır (Grafik 1.5.17). Bu değer, Ege kıyılarında 8 °C – 9 °C, Güneydoğu Anadolu’nun batısı ve Güney Marmara’da 5° – 6 °C civarındadır. Bu iklim bölgesinde temmuz ayı sıcaklık ortalaması ise 25 °C ile 28 °C arasında değişmektedir.
Akdeniz iklim bölgesinde yıllık yağış miktarı 600 700 mm arasında değişmektedir. Bu değer Toroslarda 1000 mm’yi geçmektedir. Yıllık yağışın yarısından fazlası kışın düşmektedir. Yaz ayları kuraktır. Akdeniz iklim bölgesinin doğal bitki örtüsü kızılçam ormanlarıdır. Bu ormanların tahrip edildiği yerlerde maki (Fotoğraf 1.5.36) ve garig adı verilen çalılıklar görülmektedir.
3) Ilıman Karasal İklim
Bu iklim tipinin tipik özelliklerine İç Anadolu’da rastlanmaktadır. Doğu Anadolu’nun büyük bir kısmı, Edirne çevresi, İç Batı Anadolu’da ve Güneydoğu Anadolu’nun doğusunda da bu iklim tipi etkilidir.
Ilıman karasal iklim bölgesinde ocak ayı sıcaklık ortalaması 3 °C ile -5 °C, temmuz ayı sıcaklık ortalaması ise 22 °C ile 27 °C arasında değişmektedir (Grafik 1.5.18).
Bu iklim bölgesinde yıllık yağış ortalaması 400-500 mm civarındadır. Yağışın en fazla düştüğü mevsimler ilkbahar ve kıştır. Yaz ayları kuraktır.
Ilıman karasal iklim bölgesinin doğal bitki örtüsü bozkırdır (Fotoğraf 1.5.37). Bozkır, ilkbahar yağışları ile yeşeren, yaz kuraklığı döneminde kuruyan ot topluluklarıdır. Bu iklim bölgesinde ormanların tahrip edilmesiyle oluşan bozkırlara ise antropojen bozkır denir.
4) Sert Karasal İklim
Bu iklim tipi Kuzeydoğu Anadolu’da etkilidir. Özellikle Kars, Ardahan ve Erzurum’da sert karasal iklim görülür. Bu iklim bölgesinde ocak ayı sıcaklık ortalaması -9 °C ile -11 °C civarındadır (Grafik 1.5.19). Sert karasal iklim bölgesinde yaz aylarının sıcaklık ortalaması da düşüktür. Temmuz ayı sıcaklık ortalaması 16 °C ile 19 °C arasında değişmektedir.
Sert karasal iklim bölgesinde yıllık yağış miktarı 500 mm civarındadır. Bu iklim bölgesinde en fazla yağış yaz, en az yağış ise kış aylarında görülmektedir.
Sert karasal iklim bölgesinin doğal bitki örtüsü çayırdır (Fotoğraf 1.5.38). Çayır, yaz yağışlarıyla yeşeren yüksek boylu ot topluluklarıdır.
>> İklim Değişikliğinin Türkiye’deki Etkileri (Okuman için tıklayın)