Çöl İklimi ve Özellikleri

Yeryüzündeki çöllerin büyük bir kısmı tropikal kuşakta yer almaktadır. 20° ile 30° enlemleri arasında, özellikle dönenceler çevresinde çöl iklimi etkilidir. Büyük Sahra, Suudi Arabistan, Kuzeybatı Hindistan  ile Avustralya’nın büyük bir  kıs mı çöl ikliminin etkisindedir.

Ayrıca Kaliforniya, Şili  ve  Namibya’nın bir kısmında da bu iklim etkilidir. Tropikal kuşaktaki çöllerde yıllık sıcaklık farkı yüksek değildir ancak nem azlığından dolayı günlük sıcaklık farkları 50 °C’u bulmaktadır. Yıllık sıcaklık ortalaması 30 °C civarındadır.

Grafik 1.5.8 Çöl ikliminde sıcaklık ve yağış (worldweather.wmo.int)
Grafik 1.5.8 Çöl ikliminde sıcaklık ve yağış (worldweather.wmo.int)

Çöl ikliminin en tipik özelliği nem ve yağış azlığıdır (Grafik 1.5.8). Bu bölgelere düşen yıllık yağış miktarı 200 mm’den azdır. Bazı bölgelere yıllarca yağış düşmemektedir.

Yeryüzündeki çöllerden bazıları da orta kuşakta oluşmuştur. Etrafı yüksek dağlarla çevrili olan bu çöllerin başlıcaları Orta Asya ve Kuzey Amerika’nın batısında bulunanlardır. Bu bölgelerde yıllık sıcaklık farkları fazladır. Yazlar sıcak, kışlar soğuktur.

Fotoğraf 1.5.23 Çöllerin bir kısmı bitki örtüsünden yoksundur.
Fotoğraf 1.5.23 Çöllerin bir kısmı bitki örtüsünden yoksundur.

Çöl iklim bölgesinde bitki örtüsü seyrektir. Bazı yerlerde herhangi bir bitki yetişmez (Fotoğraf 1.5.23). Bazı alanlarda seyrek hâlde kuraklığa dayanıklı ve bazı tuzcul bitkiler yetişmektedir. Bu bölgedeki bitkiler, ne zaman yağacağı belli olmayan yağışlara adapte olmuşlardır. Kaktüs türü dikenli bitkiler, çöllerin tipik bitkileridir.

BİLİYOR MUSUNUZ?

YERYÜZÜNÜN EN FAZLA VE EN AZ YAĞIŞ ALAN YERLERİ

Yıllık en yüksek toplam yağış alan yer, Hindistan’ın Cherrapunji (Çerapunçi) bölgesidir. 1860 yılında bu bölgede kaydedilen yağış miktarı 2646 cm’dir.

Yıllık en düşük yağış alan yer Şili’nin Arica (Arika) Çölü’dür. Bu bölgeye 1970 yılında 0,08 cm yağış düşmüştür.

Yeryüzündeki İklim Tipleri

  1. Ekvatoral İklim
  2. Yazları Yağışlı Tropikal İklim
  3. Muson İklimi
  4. Çöl İklimi
  5. Akdeniz İklimi
  6. Okyanusal İklim
  7. Ilıman Karasal İklim
  8. Sert Karasal İklim
  9. Kutup Altı İklimi
  10. Kutup İklimi

Yorum yapın