İklim çeşitliliğine bağlı olarak ülkemizde çok sayıda sebze türü (Fotoğraf 2.98) yetişmektedir. Domates, biber, patlıcan, salatalık, kavun ve karpuz ülkemizde yetiştirilen sebzelerin başlıcalarıdır. Türkiye’de sebze üretimi çoğunlukla modern yöntemlerle yapılmaktadır.
Toprak bakımı, sulama, çapalama ve zararlılarla mücadele isteyen sebze üretimine iklimden dolayı en elverişli yerler, Akdeniz ve Ege’nin kıyı kesimidir. Bu kesimlerde verim yüksektir. Ayrıca buralar seracılığa da elverişlidir. Yazların kısa sürdüğü ve sıcaklığın düşük olduğu Doğu Anadolu, sebze üretimine en az elverişli yerlerdendir.
Ülkemizde en çok yetiştirilen sebze domatestir (Tablo 2.8). Antalya sofralık domates üretiminde ilk sırada yer almaktadır. Üretim miktarı bakımından bu ili Mersin izlemektedir. Salçalık domates üretiminde ise sırasıyla Bursa, Manisa ve İzmir ilk sıradadır.
Türkiye’de salatalık ve patlıcanın toplam üretiminde Antalya ve Mersin ilk sırada yer almaktadır. Antalya, Mersin, Çanakkale ve Manisa ise en fazla biber üreten illerdir.
| Sebzeler | Üretim miktarı (ton) |
| Domates | 12.600.000 |
| Karpuz | 3.928.892 |
| Biber | 2.342.931 |
| Soğan (kuru) | 2.120.581 |
| Kavun | 1.854.356 |
| Salatalık | 1.677.032 |
| Patlıcan | 854.049 |
Tablo 2.8: Bazı sebzelerin üretim miktarı (2016) | |
Ülkemizde karpuz üretiminde Adana ilk sıradadır. Üretim miktarı bakımından bu ilimizi Antalya ve İzmir izler.
Türkiye kavun üretiminde Ankara ilk sıradadır. Konya, Manisa ve Antalya en çok kavun üreten diğer illerdir.
| BİLİYOR MUSUNUZ? |
Sebze üretimi 2016 yılında bir önceki yıla göre arttıSebze ürünleri üretim miktarı 2016 yılında bir önceki yıla göre %2,4 oranında artarak yaklaşık 30 milyon 267 bin ton oldu. |
Seracılık
Örtü altı yetiştiriciliği olarak da adlandırılan seracılık (Fotoğraf 2.99) etkinliği, üzeri ve etrafı cam, plastik veya naylonla örtülü tarım alanlarındaki üretimi ifade etmektedir. Bu alanlarda çoğunlukla sebze yetiştirilmektedir. Kışların ılık geçtiği ve güneşli gün sayısının fazla olduğu yerlerde seracılık daha ucuza mal olmaktadır. Bu nedenle Akdeniz’in kıyı kesiminde seracılık daha çok gelişmiştir. Ege kıyıları da seracılık yapılan yerlerdendir. Marmara ve Karadeniz’in kıyı kesimlerinde seracılık sınırlı alanlarda gelişmiştir.
Ülkemizde seracılık faaliyeti 1940’lı yıllarda Antalya’da başlamıştır. Sonraki süreçte hızla yayılan bu etkinlik, ülkemizde özellikle sebze üretiminde önemli bir tarımsal etkinlik konumundadır. Seralarda başta domates olmak üzere daha çok salatalık, biber ve patlıcan yetiştirilmektedir. Süs bitkileri de seralarda yetiştirilen ürünlerdendir. Seralarda meyve üretimi ise çok azdır.
| BİLİYOR MUSUNUZ? |
Türkiye’nin İlk Sırada Olduğu ÜrünlerTürkiye fındık, incir, kayısı, kiraz, ayva ve narda dünyada ilk sırada bulunuyor. Nohutta, salatalıkta ve karpuzda dünya ikincisi konumunda bulunan Türkiye; domates, mercimek, patlıcan ve yeşil biberde üçüncü; soğan ve zeytinde dördüncü, şeker pancarında beşinci, tütün, çay ve elmada altıncı, pamuk ve arpada yedinci, bademde sekizinci, buğday, çavdar ve greyfurtta dokuzuncu ve limonda onuncu sırada yer almaktadır. (http://arsiv.ntv.com.tr) |
TÜRKİYE’DE BUĞDAY ÜRETİMİ Tarım yapılabilir 23,9 milyon hektarlık alan içerisinde %49 ile en büyük payı tahıllar almaktadır. Toplam tahıl alanları içerisinde ise %67’lik pay ile ilk sırada buğday yer almaktadır. Buğdayı %24’lük pay ile arpa, %6’lık pay ile mısır, %1’lik pay ile çeltik takip etmektedir. Yulaf ve çavdar üretimimiz yeterli düzeyde olup alan olarak %1’lere karşılık gelen payı uzun yıllardır aynı seviyeyi korumaktadır (TÜİK 2016). Türkiye, dünya buğday ekim alanının %3,5’ine sahiptir. Ülkemizde buğday ekim alanı; toplam işlenen tarım alanlarının yaklaşık %33’ünü, tahıl ekili alanların ise yaklaşık %67’sini kaplamaktadır. Türkiye’nin buğday verimi yıllar itibariyle yükselme kaydetmiş olmasına rağmen ortalama dünya veriminin altındadır. Yüksek kaliteli tohum kullanımı, buğday verimliliğindeki en önemli faktörlerden biridir. Buğday üretimi için ayrılan ortalama 8,1 milyon hektar alan dikkate alındığında, hektar başına 200 kg tohum kullanımına dayanarak yıllık tohum talebi 1,6 milyon tondur. Buğday, kendi kendine döllenen bir bitki olması ve ekilen tohumlukların 3 yılda bir sertifikalı tohumluklarla yenilenmesi nedeniyle ülkemizde her yıl yaklaşık 540 bin ton buğday tohumluğu kullanılması gerekmektedir. Ülkemizde üretilen sertifikalı tohumluk miktarı 2006 yılında 212 bin ton iken 2014 yılında 404 bin ton, 2015 yılında 484 bin ton olarak gerçekleşmiştir. |
TÜRKİYE’DE TARIM
A. Tahıllar
B. Sanayi Bitkileri
- Pamuk ve Tütün
- Şeker Pancarı, Haşhaş ve Kenevir
- Çay ve Ayçiçeği
- Soya Fasulyesi, Gül ve Anason
- Yer Fıstığı ve Zeytin
Ülkemizde karpuz üretiminde diyarbakır ilk sırada değil mi ben mi yanlış biliyorum
hayır en fazla üretim Adana bölgemizdedir toplam karpuz üretiminin yaklaşık olarak %25’i Adana ilimizde üretilmektedir .